UTAT MITUNENITSHAKAN

Shassiumakan uashka, nipaiun assi mak shiumakan. Uashka papanakuteu miam eshku ui pipuak. Nutaui mak Xavier nuitsheuauat, apu tatuetaiat ninatshi ashkussenan. Apus shashish piminaht, mishta-minushinua utatukanissuaua katshi tauiht. Anite ekue tuuiht massekut mush anite ka tataht, miam kashkan etenitakushiht. Mishta-mitshetuat anumat, anassutshipanuat, utatuka-nissuaua pupupanieuat.

Apu pishkapimimiht. Nitshimutapimanan anite ut ashkushkan, mishkatenitakuan eshpish shutshimakuak inniun. Akua-nutin uet piminaht, uapamatamupant e minuashinit assia anite tshinanu eka nita tshe uapatamaku, minuakaminipan nipinu ka miniht utshit anite tshinanu eka nita tshe mitamekiaku. Uashte anite tshiashkuat pipiminuat, minutakushuat etueht.Nutaui takumeu uneshinekanetim, tshipussin tshitukai nitik. Peikuau ekue passitshen, kau ekue pitatshen upassikan ekue passitshen minuat. Nutam etishiht pineshishat ekue upauiht. Nutaui nitshitapamau kau pitatsheu upassikan. Ishpimit itashkunamu upassikan katshi kau pitatshen ekue mashten minuat passitshen. Eukua patshishin nishk, apu tshi apatshiat utatukanissa. Nikuashkuashkutin eshpish minuenitaman ekue natuapamakau nishkat ka passuakaniht. Kushukuatuat kie eshku apu tatishiht. Nutaui ninashaku, minuenitamutak tapue. Pessish nitatuapamauat, umikunu utun ekue utinak, ninukatamuan umiku ekue akussinak. Petshikatshish ekue aimik : namish, tipatshimushtu nutam ka ishi-uapatamin nuash ute.


***


Kashikat, minashtan. Nika natshi aiamian mak aiamieu-nikamuna nika nikamun, tshiashi-aiamieu nikamuna ka innu-ashtakaniht anite ka kashteuat mashinaikanit. Nikaui nenu utaiamieu-mashinaikan, shash tshiashi-mashinaikaniu, nana kauishau-shuniaut e passetshinakaniht anutshish apu nishtunakuaki nekana. Niminuaten e passetshinaman mashinaikan miam utin uashkai e passetshiman etenitaman.

Tshishenuat mak kukuminashat matshikunamuat utaiamieu-mashinaikanua. Papassetshinamuat tan nenu aiamieu-nikamunu tshe nikamuaht miam eka tshissenitahk shash. Mishta-nikamuat miam eka shuk tananan aiamieutshuapit anutshish miam ueshkat. Anite nitapin nimamituneniten, tshek shassikut miam iapishkushian kie ma miam uenishinian. Eukuanu tekushin kauapishkuesht tshishuaku eshpish tipan tutuakan auen ute assit. Kassinu tshekuanu uauitamu : ka utshimau-aiminan, tshishtimaun, shiueniun. Ka ussi-nipuiht kanipaneshiut, tshitapamatuat kushkushamakuat. Mishta-sheueu anite aiamiutshuapit. Kie nin nitshitapamau, nikushkushimak utin etuet tshek ekua mishta uanipapian! 

Nishissikutshimak utin Kauapukuesht Larouche! Kau namesset, aiamituashu tshiam. Innu-aimu kauapukuesht, muku peikutau nenu etuet.
Nitaiamieun nitakunauat, nitaiamituashu Mani Tshitatamishkatin tshetshi mitunenitaman. Kie nin apu shapunishtuapataman, nemessanut! Tshek tapue nishpishkun nipetuau auen ushinamutak. Nitshiueshkuen, auen an Sophie tshipunamu utun, kuashkuashkuepanua utatamina eshpish mishta-ushinak mekuat e namessanunit! E shasham tapue. Ushtashtamukashina tshetshi tshissenitak e petuakan, auassat kie uinuau anamashuat apishish. Natshe ekue tshishi-aiaminan, nuapamau Sophie shash tapishkatsheu ekue unuipatat. Upakuakamin shash ishkuashinitsheni, tshishpeu ka pimitshen umushkumim.

Nitshitapaten nimeshikan mak aiamieu-unakana ka takutashteht. Nutaui nitshissituau e atimatshiti tshe takuatshinitat. Miam ne kauapukuesht Larouche tshe namesseti, nutaui kie ueuetshashtau unatau-apashtauana anite pakuait tshetshi eka tshekuanu unitshissitak. Nakaiu ushtashunakana, shashaputau ushtashku, pimiunamu upassikan. Tshitapatamu umukutakan miam tshitapamat aussa. Ekue ashamitashkuen, ekue tshitapamat, nuapatamuan, ussishikua, uashekuanituapu ekue ushinut ushpuashkana takameu, ashikam-tshishikua.

Peikuau, nikaui patshet patshianitshuapit, nasht mikukueshu usham e takaiat unuitamit. Minuenitamunakushu, nasht shakassinenu utassiku ka maushit uishitshimina. “Minapuku tshutaui” nitik. Nishuasht nitatupipuneshiti. Ekue kutueshian, nitaiatain ishkuasseua ekue matshishtuaiman mita tshetshi minukatet nitishkutem. Ninaikain pitama niminima, nititshenen uapitsheshkumukua mak nikutshishten kanipua. Ekue ashtaian anite ushissikut. Nasht mikuashua uitshimina ka maushunan miam utin uitak tshe takuatshinit : uishauaua, tshishtemaupuna, ishkuteushua. Mitshetapishimua tshika uapau assi, tshika takau mak mishtikuat tshika shipekuat. E tshitapataman neni uishitshimina miam eka e nipiki eku, nitshiss-enitenaua shash tshekat tshe takat, tshe pipuak shash tshekat.

Shakuak, mishakamau shash pakuain katshi pipunit. Tshishpeu, mitshet ka ushtekuemiht niuanipan peikuan, miam Marianne uikanisha, nikaui uitsheuakana. Nuapamati e mat nukumisha upatshianitshuapinit, tshimut mepan. Mitshetitshishikua ishpish nashauapant atikua, aiat kataku nanituapatamanua uapitsheshkamikua tshetshi mitshishuniht. Mashkuakunashkau, anaminu kanatauat tshetshi matshitau. E petapak nuash e patshimunit mititeuat atikua. Aiat niunatshuat, miam eka ishpish tshikaniht. Niuaniun. Shetshishinanu tshetshi niuaninan. Marianne utauassimissa tshimakatenua mak ui akushinua. Mitatamu eka ka nakatat innu-assit tshetshi kanuenimaniti umashikauna ka ashuapamaushinit ka nishishiniht, uitamakupan natukunisha tshetshi eka kushpit. Eukuate e anakuashkaten ne auassiss. Nitshissituau nikaui e natuapamit, apu tshitut, nishetshissinetik, nishetshishiu-tshitapamak, nitshissenimau katshi mat, mikuanua mak pakanua ussishikua. Nitshitapamatutinan muku tshiam. Minekashish nita-kussinitutinan nuash nutaui e nashimiht tshetshi manikashiat. Nitshissenimau nekatenitamu kie uin, muku peikuan pakushuenimeu Papakassikua. Nitshissenitenan ui an nika ashamakunau, Uin an nitipenamakunan, uin an Utshimau, uin niminakunan nitinniunanu.

Tekushinian nitshinat upime nitashtan ka ishi-tshissitaman. Unuitamit atimu mitshishimu. Min kuatak ekue mitshishimut anu apishissishu, nuueu atimua ushkat ka mitshishimuniti. Upime ekue ashtaian nitassimataikan ekue natshi aitapian pishpapuakanit. Atimu an ka kashteshit mitshishimuishapan, kanuenitsheu. Tshitimatishiu tapue, matshinakushu mak apu uipatit. Pemutet Mathias, ushkashai kunushkunu, Les Nordiques uinakanua, tetaushkanu pimuteu. Uepanashiu-massimuteushinu takuanamu, nanituapatsheu, putai mak ne kanissa nanituapatamu tshetshi takuanakueni. Miam ka nataut etenitakushit. Tshek ma petapaniut, mamussinamu napien nekanissa. Cling! Clang! Pitaimu anite umassimuteutit, uenapissish eukuate etakaput ekue ueuetinat utanakapeshakana, kau ekue tshitutet shaputue nanituapatamu putaia mak nekanissa.

Nitshitapamau kau ne atimu ka mitshishimut, miam matatak eka ka apatenimakan, tshimuet, ushtuenitamunakushu. Nishtuau tshikuanishkatishu kau ekue pimishin. Natshe katshi nanipauiet ekue naikak utshiss.

Kakatshu tuueu takut tshiashi-utit, pessish nenu utush. Tatuetamutak miam ka itit Jérôme nenu utush. Shenum nitishinikatanan ninan.

Nanitam shakunit, ne tshishenu tshuapameu e ueuetapit ashit utamaikan, utshishtakuana, upeshaikanashkua mak napekuian-pitshua eukuannu tshetshipan e ueueshtat utush katshi nashipeti. Pitama minu-kashkashkueu papashtikua patush ekue peshaik, pimiuneu assimaniapia mak napekuian-pitshua aneu anite tshipa pikupanu. 
Ekue takutapian anite, niminuten ne ush. Mikuapan apakuai, anutshish uapikateu. Mamitshetuit nanitshipinu. Umishtikuma eshku ka minuashiniti anutshish pashtetikuanua. Ka ussi-utut anutshish tshiashinakuan. Minu-pimishkamakuanipan eshku e ussi-utut. Uin an tshishpauatapan innua mak ishkueua keshpinanuti. Eukuan an ush ka tatshishkak nipia, shipua ka tshishpeuatakuiaku tshinanu.

E auassiuian, nikaui tetaut anite nipushikuti utit. Nitakutapiti pishkututsheiapikanit, muku tshiam nitaitapati uashka aiashinakuak. Nanikutini nipimishiniti, kashkunat nitshitapamati e matshiht. Miam e ueuepatinakuian nitenimuti pemishkananuti. Nimatenimati nutaui pemishkat e puakatak tshetshi mishakaiat anite tshe manikashiat mak tshetshi kutueiat miam ishkuashimat minuashuau. Nitshissenitetan tshe anueshiat uenapassish, nika tanan anite, apu tshikut pakataiat kie apu tshikut pimishkaiat, nika ashtueishkushinan.

Eitamut meshkanau nuapamau Sophie. Peikuteshu. Takunamu utshiashi-nesakaushim. Namieunu tshetshishep ka takunak ka natshi-aiamiat. Kashteuanu mak uashaushkuteshinu nenu. Eku nana kuatakatshinu shipekunipan. Sophie ueshkat nimishta-uitsheuakaniti. Muku utat nana. Eshku eka e uitamut tshe uitshimat Xavier.
Shash nishunuepipuna eshpish nipat mak anakuashkatakan. Miam utakushit nana. Xavier nishtapauepan shipit anite e tshishkatshuak. Kuetipashkapan, apu nita ut mishkuakan, tamipekut anutshish tau. Patush katshi tatupipuna ekue mussipepanipan anite tetshe natamit katak anite ka manikashit. Ukussa apu nita ut minu-utinamin. Anutshish kie uin neshtapunitishu muku namieukuta nipit. Minu nanitam tshetshi eka tshissitaki, minu tshetshi unitshissitak. Nitshishtimatshenimau tshitshue. Shuk shuk nuapamau e pimutet. Uakaukuneteu, mas-simuteushinu takunamu, uepanashiu-massimuteushinu, kashteuanu, ushkashai-akunashkunu peikutau. Nukuanu e nenekatshu upashtina e tshitapatakaniti, ueshkat shutshishiunakushipan.

Ninutekushin uenapissish. Nipishikuapan tshishikau. Pessish anite etaian nipetuauat auassat metuetakat meshkanat, tshek kaneukatat pemipan mishta-tshishipanu. Kanatutakanit Matiu nakumutamu Utassi.